Nhiều người chơi đồng hồ thắc mắc: đồng hồ cơ có thể dùng được bao lâu? Thực tế, tuổi thọ của đồng hồ phụ thuộc vào chất lượng bộ máy và cách sử dụng hằng ngày. Nếu bạn đang sở hữu hoặc chuẩn bị mua đồng hồ cơ, bài viết này của King Replica sẽ giúp bạn hiểu rõ các yếu tố ảnh hưởng đến tuổi thọ đồng hồ cơ và cách sử dụng đúng để đồng hồ luôn hoạt động ổn định theo năm tháng.
1. Tuổi thọ đồng hồ cơ là bao lâu?
Một sản phẩm đồng hồ cơ có thể hoạt động trung bình 10 năm nếu dùng đúng cách. Với các phiên bản cao cấp, tuổi thọ có thể đạt từ 20 đến 50 năm, thậm chí hơn 100 năm khi được bảo dưỡng định kỳ. Những mẫu phổ thông thường xuống cấp sau 1–2 năm nếu không chăm sóc kỹ. Độ bền của đồng hồ cơ phụ thuộc vào chất lượng bộ máy, tần suất sử dụng và điều kiện bảo quản.
2. Nguyên nhân khiến đồng hồ cơ giảm tuổi thọ
Dù sở hữu bộ máy tinh xảo, đồng hồ cơ vẫn dễ hư hại nếu sử dụng sai cách. Dưới đây là các nguyên nhân phổ biến ảnh hưởng trực tiếp đến tuổi thọ và độ chính xác của đồng hồ:
- Va đập mạnh: Rơi rớt hoặc va chạm mạnh có thể làm lệch bánh răng, gãy linh kiện hoặc làm đồng hồ ngừng chạy. Những cú sốc vật lý ảnh hưởng nặng đến bộ máy cơ khí vốn rất nhạy.
- Tác động của từ trường: Các thiết bị điện tử như loa, máy tính, điện thoại đều phát ra từ trường. Khi tiếp xúc lâu, đồng hồ dễ bị nhiễm từ, khiến bộ máy hoạt động sai lệch, chạy nhanh hoặc chậm bất thường.
- Lên dây cót sai cách: Vặn dây cót quá nhanh hoặc quá mạnh có thể làm đứt dây hoặc mòn trục lên dây. Điều này khiến đồng hồ hoạt động không ổn định và khó duy trì năng lượng dự trữ.
- Nhiệt độ khắc nghiệt: Nhiệt độ quá cao làm giãn nở các linh kiện kim loại, còn nhiệt độ thấp gây co rút, tạo sai số khi đồng hồ vận hành. Thay đổi nhiệt độ liên tục cũng khiến dầu bôi trơn nhanh xuống cấp.
- Độ ẩm cao: Khi nước hoặc hơi ẩm lọt vào bên trong, các linh kiện kim loại có thể bị rỉ sét, oxy hóa. Nếu không xử lý kịp thời, đồng hồ sẽ giảm chính xác và mất dần khả năng vận hành ổn định.
3. Hướng dẫn cách tăng tuổi thọ đồng hồ cơ
Để giúp tuổi thọ đồng hồ cơ được kéo dài, bạn có thể áp dụng các phương pháp đơn giản sau đây:
3.1 Không đeo đồng hồ cơ trong môi trường có độ ẩm cao
Đồng hồ cơ rất dễ bị ảnh hưởng bởi độ ẩm, ngay cả khi có khả năng chống nước cơ bản. Việc tiếp xúc lâu với môi trường ẩm như phòng xông hơi, nhà tắm hoặc hồ bơi có thể khiến hơi nước xâm nhập vào bên trong, gây rỉ sét các chi tiết kim loại và giảm độ chính xác của bộ máy. Để giữ tuổi thọ bền lâu, nên tháo đồng hồ trước khi vào khu vực có độ ẩm cao.
3.2 Bảo dưỡng đồng hồ đúng cách, không tự ý sửa chữa
Đồng hồ cơ cần được bảo dưỡng định kỳ mỗi 3 đến 5 năm để duy trì độ chính xác và giảm hao mòn. Quá trình này gồm lau dầu, làm sạch chi tiết máy và kiểm tra hiệu suất hoạt động. Tuyệt đối không tự ý tháo hoặc sửa đồng hồ tại nhà. Cấu trúc máy cơ rất phức tạp, chỉ thợ chuyên nghiệp mới đủ kỹ năng xử lý đúng cách. Nếu can thiệp sai, bạn có thể làm hỏng hoàn toàn bộ máy hoặc khiến chi phí sửa chữa tăng gấp nhiều lần.
3.3 Lên dây cót đúng cách, định kỳ cho đồng hồ cơ
Lên dây cót đúng cách giúp duy trì độ chính xác và kéo dài tuổi thọ đồng hồ cơ. Với loại lên cót tay, nên vặn núm 15-20 vòng mỗi ngày, thao tác nhẹ và đều. Đồng hồ automatic nếu ít dùng, hãy lên cót tay sau 2-3 ngày. Tránh vặn quá mạnh hoặc quá nhanh vì có thể làm đứt dây cót.
3.4 Sử dụng hộp xoay để bảo quản đồng hồ cơ
Hộp xoay (watch winder) giúp đồng hồ automatic luôn hoạt động ổn định khi không đeo thường xuyên. Thiết bị này mô phỏng chuyển động tay người, giữ dây cót đầy và ngăn dầu máy bị khô. Một số mẫu cao cấp có chế độ nghỉ thông minh giúp tăng độ bền và giảm hao mòn cơ học theo thời gian.
3.5 Không đặt đồng hồ cơ ở những nơi có từ trường cao
Từ trường mạnh có thể làm nhiễu bộ máy đồng hồ cơ, gây lệch giờ hoặc ngừng chạy. Để tránh tình trạng này, không đặt đồng hồ gần loa, tivi, tủ lạnh hay điện thoại. Nếu cần bảo quản gần thiết bị điện tử, hãy giữ khoảng cách ít nhất 15–30cm để hạn chế ảnh hưởng đến cơ cấu chuyển động bên trong.
3.6 Không chỉnh giờ trong khoảng thời gian từ 8h tối – 4h sáng hôm sau
Đây là giai đoạn bộ máy đồng hồ cơ tự động kích hoạt cơ chế chuyển ngày. Nếu chỉnh giờ trong thời điểm này, bánh răng chuyển lịch có thể bị lệch hoặc kẹt, dẫn đến sai lịch hoặc hỏng hóc. Để tránh rủi ro, chỉ nên chỉnh giờ vào ban ngày, khi cơ chế lịch đã hoàn toàn ngừng hoạt động.
4. Cách xác định tuổi thọ của đồng hồ cơ
Tuổi thọ đồng hồ cơ không thể đo tuyệt đối, nhưng bạn có thể ước lượng bằng các phương pháp phổ biến sau:
- Tham khảo thông tin từ nhà sản xuất: Nhiều thương hiệu uy tín công bố tuổi thọ ước tính trong tài liệu kỹ thuật hoặc website chính thức.
- Theo dõi thời gian trữ cót: Sau khi lên dây cót đầy, hãy ghi lại số giờ đồng hồ hoạt động liên tục. Nếu thời gian này giảm đáng kể so với thông số chuẩn, đó là dấu hiệu bộ máy đang xuống cấp hoặc cần bảo dưỡng.
- Quan sát kim Power Reserve: Với đồng hồ có chỉ báo trữ cót, vị trí kim sẽ phản ánh lượng năng lượng còn lại. Nếu kim tụt nhanh hoặc không đạt mức tối đa dù đã lên đủ cót, khả năng giữ năng lượng kém có thể cho thấy bộ máy đang giảm hiệu suất.
Việc kết hợp các phương pháp này giúp bạn đánh giá chính xác hơn tình trạng thực tế và tuổi thọ còn lại của đồng hồ cơ.
Hiểu rõ các yếu tố ảnh hưởng và biết cách chăm sóc đúng sẽ giúp bạn kéo dài tuổi thọ đồng hồ cơ lên nhiều năm, thậm chí hàng thập kỷ. Dù là người mới chơi hay dân sưu tầm lâu năm, việc bảo dưỡng định kỳ, sử dụng đúng cách và lưu ý môi trường bảo quản đều rất quan trọng. Cùng theo dõi các bài viết khác của King Replica để cập nhật thêm kiến thức hữu ích về đồng hồ nhé!